انواع قتل
قتل عمد
قتل عمد یکی از موارد جرم عمدی است . قتل عمد به معنای کشتن غیر قانونی یک انسان زنده با تصمیم و اراده قبلی است مثل اینکه کسی نقشه قتل دیگری بکشد و بر اساس آن اقدام به کشتن فرد مورد نظرش کند . قتل عمد انواع مختلفی را شامل می شود و دامنه گسترده ای دارد از جمله خفه کردن دیگری ، چاقو زدن ، کشتن با اسلحه ، فرو بردن سر کسی در آب ، تزریق و انواع مختلف دیگری . نکته مهم در همه این موارد این است که قاتل باید از قبل قصد و اراده انجام این کار را داشته است و به اصطلاح قصد عملی کردن نقشه هایش را دارد .
حکم مجازات قتل عمد
مجازات جرم قتل عمد، قصاص، یعنی، گرفتن جان قاتل عمدی است. در صورتی که قاتل عمدی، مرد باشد و مقتول نیز، مذکر بوده، اولیای دم مقتول، می توانند، قصاص قاتل را از مقام قضایی، بخواهند. اما، در صورتی که مقتول زن باشد، اولیای دم، برای قصاص قاتل عمدی، باید نصف دیه را پرداخت نمایند.
همچنین، از دیگر مجازات های قتل عمد، دیه و حبس است؛ دیه زمانی وجود خواهد داشت که اولیای دم، به جای قصاص، بر دیه، مصالحه کنند و حبس که میزان آن را در قسمت بعدی، توضیح خواهیم داد، زمانی اعمال می گردد که قاتل عمدی، شاکی نداشته یا اولیای دم، رضایت دهند یا قاتل، به هر دلیلی، نظیر مصالحه بر دیه، قصاص نشود.
مدت زندان قاتل در قتل عمد
بر اساس آنچه در قانون مجازات اسلامی، در ماده 612 این قانون، آمده است، مدت زندانی که بر قاتل عمدی، اجرا و اعمال می گردد، بین 3 تا 10 سال خواهد بود و بر اساس ماده 2 قانون کاهش مجازات حبس تعزیری، قاضی، تنها با ذکر دلیل، می تواند، به حداکثر حبس، یعنی 10 سال، حکم دهد
قتل شبه عمد
" جنایت در موارد زیر شبه عمدی محسوب می شود:
الف- هرگاه مرتکب، نسبت به مجنی علیه، قصد رفتاری را داشته، لکن قصد جنایت واقع شده یا نظیر آن را نداشته باشد و از مواردی که مشمول تعریف جنایات عمدی می گردد، نباشد.
ب- هرگاه مرتکب، جهل به موضوع داشته باشد، مانند آنکه جنایتی را با اعتقاد به اینکه موضوع رفتار وی شی ء یا حیوان و یا افراد مشمول ماده (302) این قانون است، به مجنی علیه وارد کند، سپس خلاف آن معلوم گردد.
پ- هرگاه جنایت، به سبب تقصیر مرتکب واقع شود، مشروط بر اینکه جنایت واقع شده، مشمول تعریف جنایت عمدی نباشد."
بر اساس این ماده، می توان گفت، جرم قتل شبه عمد، جرمی است که در آن، مرتکب، نیت و قصد کشتن شخص دیگری را نداشته و عمل وی نیز جزو جرایم عمدی یا نوعا، مرگ آور محسوب نمی شده اما با این وجود، به علت جهل به موضوع یا اشتباه در آن و یا به علت تقصیر و خطا، با عمل خود، منجر به فوت و مرگ شخص دیگری شده است.
نظیر زمانی که فردی به قصد جدا کردن دو فرد در حال منازعه، یکی از آن ها را هل می دهد و این هل دادن، سبب برخورد سر فرد با جدول و سپس مرگ وی گردد. در اینجا، با توجه به اینکه شخص میانجی، بدون نیت و قصد کشتن فرد فوت شده، اقدام به هل دادن او نموده است، به قتل شبه عمد یا غیر عمد، محکوم خواهد شد.
تصور کنید کسی معلمی ، شاگردش را با هدف تادیب و تربیت کردن کتک بزند ولی این کار او باعث شود که کودک بمیرد . کودک بر اثر ضرب و شتم معلم فوت کرده است اما معلم قصد کشتن او را نداشته است . به این نوع قتل ، قتل شبه عمد می گویند . در واقع قتل شبه عمد ، قتلی است که قاتل تنها در عمل قصد داشته ولی قصد کشتن دیگری را نداشته است ؛ در مثالی که زده شد معلم ، شاگرد را کتک زده است اما قصد کشتن او را نداشته است
نکته مهم : قتل در صورتی شبه عمد محسوب می شود که وسیله مورد استفاده برای آن قتاله و کشنده نباشد مثلا زدن با خط کش نوعا موجب کشتن نمی شود اما زدن با چاقو نوعا موجب کشتن می شود . بنابراین حتی اگر مرتکب بگوید من با چاقو زدم اما قصد کشتن نداشتن ، قتل عمد محسوب می شود .
به طور کلی برای تشخیص قتل شبه عمد می توان گفت در صورتی که مرتکب بر اثر تقصیر یا جهل به موضوعی و یا اینکه قصد کشتن نداشته است ، فردی را بکشد ، قتلش شبه عمد محسوب می شود.
مجازات قتل شبه عمد
بر اساس این قانون، مجازات قتل شبه عمد، پرداخت دیه و یکی از مجازات های تعزیری ( معمولا حبس ) است که مستفاد از ماده 488 قانون مجازات اسلامی، دو سال قمری از زمان وقوع جنایت، برای پرداخت دیه، به مرتکب، مهلت داده می شود؛ مگر اینکه با اولیای دم، به گونه ای دیگر توافق کنند.
قتل خطاء محض
قتل خطاء محض همانطور که از نام آن بر می آید ناشی از یک خطای کامل است . در واقع در قتل خطاء محض مرتکب نه در عمل و نه در نتیجه قصد کشتن دیگری را ندارد . مثل وقتی که کسی به سمت پرنده ای شلیک می کند ولی تیر به یک انسان اصابت می کند . البته باید دقت کرد مرتکب در این حالت در شلیک کردن دچار تقصیر نشده باشد و احتمال اینکه تیر به یک انسان بخورد ندهد . یا مثلا کسی که در حالت بیهوشی مرتکب جرمی می شود یا اینکه جرم توسط کودک صغیری انجام شود.
برای اینکه قتل از نوع خطای محض باشد باید یکی از موارد بیان شده در قانون مجازات اسلامی باشد ، این مصادیق عبارتند از اینکه اگر مرتکب در حال خواب و بی هوشی باشد و مانند اینها قتل را انجام داده باشد و یا اگر قتل به وسیله فرد صغیر یا مجنون ارتکاب یابد از دیگر مصادیق خطاء محض می باشد .
در واقع به طور کلی می توان اینگونه عنوان کرد که اگر مرتکب این جنایت را که نه قصد کشتن دیگری را داشته باشد و نه قصد انجام عملی را فعل او خطای محض است .
مطالب گردآوری از سایت https://www.heyvalaw.com/
عکس برگرفته از سایت
