مجازات قتل فرزند توسط پدر و مادر

  • حکم جرم کشتن بچه توسط پدر در قتل عمد:

برای بررسی مجازات جرم قتل فرزند توسط پدر، در قتل عمد، باید، دو ماده 220 (قانون مجازات اسلامی مصوب 1370) و 612 قانون مجازات اسلامی جدید (بخش تعزیرات) را مورد بررسی قرار دهیم. این دو ماده، به ترتیب، مقرر می دارند:

 "پدر یا جد پدری که فرزند خود را بکشد، قصاص نمی شود و به پرداخت دیه قتل به ورثه مقتول و تعزیر، محکوم خواهد شد." و "هر کس، مرتکب قتل عمد شود و شاکی نداشته یا شاکی داشته ولی از قصاص گذشت کرده باشد و یا به هر علت قصاص نشود، در‌ صورتی که اقدام وی موجب اخلال در نظم و صیانت و امنیت جامعه یا بیم تجری مرتکب یا دیگران گردد، دادگاه مرتکب را به حبس از سه تا ده سال‌ محکوم می‌ نماید."

بنابراین، مجازات جرم قتل فرزند توسط پدر، در قتل عمد فرزند خود، پس از اثبات این امر، با کمک ادله اثبات قتل، پرداخت دیه به ورثه فرزند و حبس تعزیری از 3 تا 10 سال، خواهد بود و این حکم، در خصوص جد پدری، یعنی پدر بزرگ نیز، مصداق دارد.

 

  • حکم جرم کشتن بچه توسط مادر در قتل عمد:

برخلاف تعیین مجازات کشتن بچه، به صورت عمدی، توسط پدر و جد پدری، قانون گذار، در خصوص مادر، ساکت بوده و این، بدین معنا است که در صورت قتل فرزند توسط مادر به صورت عمد و در صورت اثبات این امر با کمک ادله اثبات قتل، مادر قصاص خواهد شد. شایان ذکر است، در صورت محکومیت مادر به قصاص، چنانچه اولیای دم، رضایت دهند یا بر پرداخت دیه به جای قصاص، مصالحه نمایند، محکوم، اعدام نخواهد شد.

  • مجازات معاونت در قتل

معاونت، در قانون مجازات اسلامی تعریف نشده، اما قانون گذار در ماده 126 این قانون، به بیان مصادیق این جرم پرداخته و در تبصره ماده مزبور، برخی از ویژگی های معاونت را توضیح داده است. با توجه به این توضیحات، در تعریف معاونت می توان گفت:

معاونت در جرم، به معنی آن است که شخصی که در عملیات اجرایی جرم یا همان عنصر مادی آن، دخالت مستقیم نداشته، از طریق برخی از اعمال، مانند ترغیب، تهدید، تطمیع، تحریک، دسیسه، فریب یا سوء استفاده از قدرت، موجب وقوع جرم شده یا به ساخت وسیله ارتکاب جرم، تهیه آن یا ارائه روش ارتکاب جرم به مرتکب اقدام نموده و یا صرفا وقوع جرم را تسهیل کند. برای تحقق معاونت در جرم، لازم است که دو فاکتور وجود داشته باشد:

عمل معاون، باید قبل از عمل مجرم اصلی یا هم زمان با آن باشد؛ بنابراین، اعمالی که شخصی، بعد از وقوع جرم انجام داده، مشمول عنوان معاونت نمی باشد. به عنوان مثال، اگر فردی بعد از کشتن مقتول، جنازه او را مخفی کند، این عمل، معاونت در قتل نمی باشد.

قصد معاون باید با قصد مرتکب اصلی جرم، یکی باشد. پس اگر شخصی، به دیگری چاقو داده که برود با آن چاقو، فرد دیگری را تهدید کرده، اما گیرنده چاقو، به وسیله آن، مرتکب قتل شود، دهنده چاقو، معاون در قتل نخواهد بود.

بنابراین، با توجه به توضیحات فوق، در پاسخ به این سوال که جرم معاونت در قتل چیست، می توان گفت، موجب وقوع جرم قتل(سلب حیات) شدن، از طریق ترغیب، تهدید، تطمیع، تحریک، دسیسه، فریب یا سوء استفاده از قدرت یا ساخت وسیله قتل، تهیه آن یا ارائه روش کشتن به مرتکب و یا تسهیل وقوع قتل، بدون آنکه فرد، در کشتن مقتول، دخالت مستقیم داشته باشد، معاونت در قتل محسوب می گردد. در این نوع از معاونت نیز باید معاون، قصد کشتن داشته و عمل او، قبل یا همزمان با عمل قاتل باشد.

اما، در مورد انواع معاونت در قتل، باید گفت، هر چند، در قانون مجازات اسلامی، سه نوع قتل عمدی، شبه عمدی و خطای محض، مورد تصریح قانون گذار قرار گرفته است، اما از آن جهت که در قتل شبه عمد و خطای محض، قاتل، قصد کشتن و سلب حیات ندارد و یکی از شروط مهم معاونت، یکی بودن قصد معاون و مرتکب اصلی جرم است، لذا، صرفا یک نوع از معاونت در مورد قتل، قابل تحقق بوده که همان، معاونت در قتل عمد می باشد.

  • مجازات معاونت در قتل چیست

اگر شخصی از طریق یکی از اعمال پیش بینی شده در قانون مجازات، مرتکب معاونت در قتل عمد شود، همانند سایر مجرمین، به مجازاتی که برای این جرم در قانون، پیش بینی شده است، محکوم خواهد شد. لذا، در ادامه، به این سوال پاسخ خواهیم داد که مجازات جرم معاونت در قتل چیست؟ و در بخش بعد، نحوه شکایت از این جرم را توضیح خواهیم داد.

بند (الف) ماده 127 قانون مجازات اسلامی، در بیان مجازات معاون جرم قتل عمد مقرر داشته : « در جرائمی که مجازات قانونی آنها سلب حیات یا حبس دائم است، حبس تعزیری درجه دو یا سه »، برای مرتکب، در نظر گرفته خواهد شد؛ بنابراین، از آنجا که مجازات قانونی جرم قتل عمد، قصاص بوده که یکی از مجازات های سلب کننده حیات می باشد، مجازات معاونت در این نوع از قتل، حبس تعزیری درجه 2 یا 3 خواهد بود.

اما، حبس تعزیری درجه 2 یا 3 چیست؟ برای پاسخ به این سوال، باید به ماده 19 قانون مجازات، مراجعه کرد که بیان کننده درجات مجازات های تعزیری می باشد. بر اساس این ماده، حبس تعزیری درجه 2، عبارت است از حبس بیش از پانزده تا بیست و پنج سال و حبس درجه 3 نیز حبس بیش از ده تا پانزده سال، خواهد بود.

اما، علاوه بر مجازات اصلی معاونت در قتل عمد که به موجب بند (الف) ماده 127 مشخص گردیده، قانون گذار، در برخی از سایر مواد قانون مجازات اسلامی نیز برای بعضی از مصادیق خاص معاونت در قتل، مجازات های ویژه ای را تعیین کرده است که این موارد، عبارتند از:

اگر کسی دیگری را اکراه در قتل عمد کرده و به این ترتیب، موجب کشته شدن شخصی شود، هر چند، عمل اکراه کننده، عنوان جرم معاونت در قتل داشته، اما، بر اساس ماده 375 قانون مجازات، جزای چنین عملی، حبس ابد خواهد بود. لازم به ذکر است که معنی اکراه در قانون مجازات، همان معنی اکراه در قانون مدنی می باشد.

اگر کسی دیگری، مقتول را به وسیله ای نگه داشته، مانند اینکه او را با دست نگه دارد یا با طنابی به درخت ببندد، تا قاتل وی را بکشد، به چنین شخصی، ممسک گفته شده که در صورت وقوع قتل، مجازات وی، حبس ابد می باشد.

دلیل این حکم خاص، آن است که قانون گذار، در ابتدای ماده 127 قانون مجازات، مقرر داشته که مجازات های تعیین شده در این ماده، برای معاونت، در صورتی اعمال و اجرا می شوند که مجازات خاصی برای معاونت در آن جرم، در شرع یا قانون، پیش بینی نشده باشد. از آنجا که مجازات ممسک در قتل عمد، در شرع، مشخص گردیده و حبس ابد می باشد، لذا، حکم جرم معاونت در قتل عمد، به طریق امساک، حبس ابد خواهد بود.

اگر کسی، در موقع کشتن دیگری، دیده بان باشد، به این تریب که مواظب اطراف بوده تا قاتل عمل خود را انجام دهد، در این فرض خاص نیز مجازات جرم معاونت در قتل، کور کردن هر دو چشم دیده بان خواهد بود. دلیل این حکم نیز مانند مورد قبل می باشد.

  • مجازات دستور دهنده جرم قتل

یکی از مواردی که ممکن است از مصادیق معاونت در جرم قتل، تلقی گردد، زمانی است که فردی، به دیگری دستور داده تا شخصی را بکشد. در این صورت ممکن است، این سوال مطرح گردد که آیا در این مورد، مجازات خاصی برای جرم معاونت در قتل، پیش بینی شده یا اینکه مجازات معاون، همان مجازات حبس درجه 2 یا 3 خواهد بود؟

برای پاسخ به این سوال، باید به مقایسه قانون مجازات اسلامی سابق و جدید پرداخت. مطابق ماده 211 قانون سابق: « اکراه در قتل و یا دستور به قتل دیگری، مجوز قتل نیست‌، بنابراین، اگر کسی را وادار به قتل دیگری کنند یا دستور به قتل ‌رساندن دیگری را بدهند، مرتکب، قصاص می‌ شود و اکراه ‌کننده و آمر، به حبس ابد محکوم می ‌گردند. »

اما، این ماده در قانون مجازات جدید، بدین شکل تکرار نشده و با تغییراتی همراه بوده است. به موجب ماده 375 قانون جدید:« اکراه در قتل، مجوز قتل نیست و مرتکب، قصاص می شود و اکراه کننده، به حبس ابد محکوم می گردد. »

بنابراین، همانطور که ملاحظه می شود، کلمه دستور و دستور دهنده، از متن ماده حذف شده است. لذ، در پاسخ به این سوال که مجازات دستور دهنده جرم قتل عمد چیست، باید گفت، اگر دستور دادن، با اکراه همراه باشد، مجازات دستوردهنده، حبس ابد است؛ اما، در حالتی که دستور دهنده، صرفا دستوری را به قاتل داده، اما وی را اکراه بر قتل نمی کند، مجازات وی، حبس تعزیری درجه 2 یا 3 خواهد بود.

 

  https://www.instagram.com/fatemeh.roghani73/

     عکسها برگرفته از سایت